Экожүйе жағдайының маңызды көрсеткіштерінің біріне оның тұрақтылығы жатады. Бұл – экожүйенің өзінің ерекшеліктерін ұзақ уақыт бойы сақтау қабілеті. Экожүйелер өзіне тән климаты, жер бедері, суы мен топырағының химиялық құрамы және жансыз табиғаттың басқа да өзгеше сипаттамалары тән белгілі бір аумақта қалыптасады. Жансыз табиғатта ең алғаш продуценттер – қыналар немесе өсімдіктер орналасады. Өсімдіктерден кейін экожүйеде жануарлар мекендейді. Өсімдіктер мен жануарлар қауымдастығының түрлік құрамы сәл де болса қалыптасқанда экожүйе (биоценоз) белгілі бір тұрақтылыққа ие деп айтуға болады. Экожүйеде жанды ағзалардың неғұрлым көп түрлері мекендесе, оның тұрақтылығы соғұрлым жоғары. Бұл кері әсерге қарсы тұру қабілетінен көрінеді. Егер түрлік алуантүрлілік зор болса, бір түр ағзаларының саны қысқарған кезде оның экологиялық қызметін басқа түр (көбінесе экологиялық сипаттамасы жақын) атқаруы мүмкін. Мұндай экожүйенің ұзақ уақыт бойы сақталу мүмкіндігі көп. Экожүйенің ең бай түрлік биоалуантүрлілігі – ылғалды экваторлық ормандар – джунгли немесе сельва. Ең жұтаңы – шөл (арктикалық немесе құмды). Бірақ адам іс-әрекетінен бай, тұрақты экожүйелер жойылады. Ал шөл едәуір қол тимеген күйі қалады.
  Қазақстанның биоалуантүрлілігі зор, кең әрі алуан түрлі аумағына байланысты экожүйе мөлшері де зор. Біздің азаматтық және адамгершілік парызымыз – оны болашақ ұрпақ үшін сақтау. Осы мақсатпен Қазақстанның Қызыл кітабы жасалды және үш рет басылып шығарылды. Қорықтар, қорықшалар мен басқа да қорғалатын табиғат аумақтары ұйымдастырылған. Жануарлар мен өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерін есепке алу, сақтау және көбейту жұмыстары жүргізілуде, оларды сақтау жағдайлары жасалуда.
  Экожүйеде бір түр даралары жалпы генофондқа – ген аллельдері жиынтығына ие популяция түзеді. Популяциядағы әртүрлі генотиптердің қандай да бір тасымалдаушыларын есепке алу үшін Харди-Вайнберг теңдеуі қолданылады:

р² + 2рg + g² = 1 немесе 100%.

  Бұл формула бір көрсеткіш (мысалы, көбінесе сырттай жақсы айырмашылық жасайтын рецессивті гомозигота саны) белгілі болса, популяциядағы гетерозигота, доминантты және рецессивті гомозигота санын есептеуге мүмкіндік береді. Бірақ бұл теңдеу еркін будандаса алатын идеал популяцияда ғана «мінсіз жұмыс істейді». Онда жаңа мутациялар, жаппай миграция, генотиптері әртүрлі дараларда көбею үшін тең мүмкіндіктер және генетикалық депрессия орын алмау үшін жеткілікті көп ағзалар және т.б. болмауы керек.
  Шынайы экожүйедегі табиғи популяцияларды зерттеу үшін әртүрлі биологиялық және математикалық-статистикалық әдістер қолданылады. Белгілі бір кішкентай, бірақ сол аумақ экожүйесіне тән тірі нысандар саны анықталады. Бұл үлескі немесе бағдар – трансект болуы ықтимал. Ағзалардың түрлік құрамы анықталады. Олардың өлшемі (бойы, салмағы, даму дәрежесі, өсімдіктер үшін вегетативтік жағдайы), жыныстық (көптеген даражынысты жануарлар үшін), жастық құрамы мен зерттеу мақсатына байланысты кез келген басқа сипаттамалары өлшенуі мүмкін. Алынған деректер статистикалық (математикалық) тұрғыда өңделеді де, экожүйенің бүкіл ауданына интерполяцияланады. Олар салыстырмалы түрде анық деп есептеледі.
  Экожүйеге жаңа түрлер қоныстанғанда немесе оған басқа тәсілдермен әсер еткен кезде болашақта түрлік құрамның өзгеруін болжайтын компьютерлік модельдер жасалуы мүмкін. Бірақ мұндай модельдерді анық кіріспе деректер болмаса, жасау мүмкін емес. Яғни, мысалы, қандай да бір түрдің көбеюінің моделін жасау үшін оның экожүйедегі барлық басқа түрлермен және жансыз табиғат факторларымен әрекеттесуінің барлық мүмкін факторларын ескеру керек.