Музыкадағы көңіл күй (мұңды)
(жалғасы)
1-тапсырма. Тыңдау және талдау.
(қазақтың халық әні)
1723 жылы бейқам жатқан қазақ еліне жоңғарлар тұтқиылдан шабуыл жасап, аяусыз қырды. Қазақ тарихында бұл – «Ақтабан шұбырынды» деп аталған аса қасіретті босқыншылық кезең. Қазақ халық әні «Елім-ай» да осы тұста туған, халқымыздың мұң-зарын жеткізген тарихи ән.
• Сурет және бейнежазбадағы тарихи кезең туралы пікіріңді ортаға сал.
• Неліктен бұл кезеңді «Ақтабан шұбырынды» деп атайды?
• Ән сурет пен бейнежазбадағы көріністерді қандай әуен арқылы жеткізді (қаһарлы, жігерлі, мұңды, зарлы)?
2-тапсырма. Ән үйрену.
Елім-ай
(қазақтың халық әні)
Қаратаудың басынан көш келеді,
Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді.
Елім-ай, елім-ай.
Ел-жұртынан айырылған жаман екен,
Екі көзден мөлтілдеп жас келеді.
Елім-ай, елім-ай.
Мына заман қай заман, қысқан заман,
Басымыздан бақ-дәулет ұшқан заман,
Елім-ай, елім-ай.
Көк аспаннан топырақ, шаң борайды,
Күні суық қаңтардан, қыстан жаман,
Елім-ай, елім-ай.
• «Елім-ай» халық әнінің мәтініне назар аудар, әуенін үйрен.
• «Елім-ай» әні неше музыкалық бөлімнен тұрады (шумақ, қайырма, шумақ-қайырма)?
• «Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді» деген өлең жолдарының мазмұнын қалай түсінесің?
«Елім-ай» әні минорлы ладта жазылған. Минор дегеніміз көңілсіз, мұңды деген мағынаны білдіреді. Минорлық ладта көтеріңкі көңіл күйді сипаттайтын әндер де кездеседі. Мысалы: «Күміс құмған-ай», «Қоғалай» қазақтың халық әні.
3-тапсырма. Орындау.
• «Елім-ай» әнінің алғашқы өлең жолын нотамен орында.
• Әндегі ля, си төрттік ноталарының жазылуына көңіл бөл.
Әуеннің соңғы нотасы жартылық нота – 
. Жартылық нотаның ұзақтығы 1-еу, 2-еу деп саналады.
. Жартылық нотаның ұзақтығы 1-еу, 2-еу деп саналады.4-тапсырма. Таныстыру.
• Берілген әндер қандай ладта жазылған?
«Жүгіріп шықтым
белеске »
«Сыбызғы, сазсырнай»
«Елім-ай»
«Кемпір-қосақ»
• Сыныптастарыңмен бірге мажор және минор ладтарындағы өзіңе таныс әндерді орындап, таныстыр.